“Taşların konuşmadığını biliyoruz, ama duymadıklarını iddia edebelir miyiz?”

Bu bilinen bir aforizmadır. Daha önce bir çoğumuz duymuşuzdur. Buradan aldığım kelime “Biliyoruz” yani “bilmek” fiilidir. İnsan nasıl bilir? Neyi bilir? Bilince ne olur? Bilmesi gerekir mi? Bir çok şeyi otomatik olarak biliriz, yaşayarak öğreniriz. Konuşmayı, yürümeyi vs. Peki insan neyi önce bilir? Kendisini mi, çevresini mi? Çevresini bilmeden kendini bilebileceği kanaatinde değilim. Ne gibi niteliklere sahip olduğunu bilmesi için çevresinin kendisine yaptığı etkiye, ne gibi tepkiler verdiğini keşfetmesi gerekir. Duyuları vasıtası ile çevresinden aldığı veriler ve doğuştan gelen içgüdülerle yaşanmışlıklar birleşerek tecrübe dediğimiz şeyi oluşturur. Buna ‘benlik’ diyebiliriz. Bütün bu akış içerisinde, benliğimiz çıkar karşımıza. Her insan bir gün “Ben kimim? Neyim? Niçin varım? Neye yararım?” sorularını sorar kendine.

Hazır paket programlar vardır, çoğumuz bunlardan birine doğal olarak dahil olur, bazılarımızsa seçme yoluna gider. Çok az kişide kendi orijinal fikirlerini oluşturur. Hem paket fikirlere dahil olup, hem de kendi fikirlerini oluşturanlar da vardır.

İnsan en iyi neyi bilir? Yani en çok neyi bildiğinden emin olabilir? Bence sadece bir tek şeyden emin olabiliriz. “Kendimizden. Benliğimiz dışındaki hiç bir şeyden tam olarak emin olamayız.

Evrendeki her şey bizim için görecelidir. Çok çok dikkatle bakıp incelediğimiz bir nesne biz arkamızı döndüğümüzde ne durumdadır? Bu şey arkamızı döndüğümüzde aynı mıdır? Bunu iddia edebilir miyiz? Bir maddenin, gözlem altında iken farklı, gözlem dışı olduğunda farklı davrandığı artık biliniyor. Truman Show filminde, Truman’ın hikayesini düşünelim; Kendisi dışındaki her şey kurguydu. Peki bu durumu kendimiz için düşünüp, böyle bir kurgunun herkes için ayrı ayrı oluşturulmadığını söyleyebilir miyiz? Bu konu aslında çok detay içeriyor. Evrenin gerçeğine en azından yaklaşmak için, “ben” denilen olguyu daha içerikli düşünmek gerekir... (Devamı var.)