Matrix filmi, yapay zekanın insanları simülasyon ortamında yaşadıkları ve simülasyon ortamından kurtulan insanlarla makinelerin savaşını konu alan bir aksiyon filmi… Peki bu film bize tam olarak ne anlatmak istiyor?
Bu konuyu okumadan önce yapay zeka ile ilgili yazmış olduğum “Yapay Zeka ve İnsanlık” yazımı da incelemenizi istiyorum.
Yazımın buradan sonraki devamında Matrix filminden bilgiler vereceğim. Filmi izlemediyseniz eğer bu yazıyı okumadan önce izlemenizi tavsiye ederim.
Matrix Nedir?
Matrix, makineler tarafından oluşturulan, insan bedenlerinin hapsedildiği ve zihinlerinin ortak bir simülasyon ortamına bağlandığı bir programdır.
Makineler insan bedenlerini enerji kaynağı olarak kullanmaktadır. Matrix ortamına bağlı olan insanlar simülasyon ortamını yaşadıklarının farkında değildir. Film de izlediğimiz Matrix’in beşinci versiyonudur. Yani izlediğimiz filmde hikayenin daha öncesi de vardır. Matrix filminin öncesi Animatrix isimli anime seride anlatılmıştır.
Buraya kadar hep yapay zekanın insanlığı hapsetmesiyle ilgili şeyler anlattım ancak yapıtın bizden istediği asıl şey, gerçekliği sorgulamaktır.
Filmin ilk sahnesi bilgisayar ekranındaki “Uyan, Neo… Beyaz tavşanı izle.” mesajıyla başlamaktadır. Kapı çalar ve Neo kapıya bakar, gelen müşterisine “Simulacra & Simulation” isimli kitabın içine gizlediği yasadışı yazılımı verir. Bu kitap 1981 yılında Fransız bir yazar tarafından yazılmış; gerçeklik, simgeler ve toplum ilişkisini anlatan felsefe kitabıdır.
Aynı kitabın içinde disketin bulunduğu sayfada “Nihilizm Üzerine” başlığını görmekteyiz. Nihilizm, her şeyin anlamdan ve değerden yoksun olduğunu savunan, hiççilik ya da yokçuluk anlamına gelen felsefi bir görüştür. Aynı zamanda Neo’nun da bir arayış içerisinde olması onun da filmde nihilist bir düşünceye sahip olduğunu göstermektedir.
İlerleyen sahnelerde de film içerisinde bir çok defa gerçeklik konusu dile getirilmiştir. Neo, matrix dünyasıyla gerçeklik arasındaki ayrımı tam anlamıyla fark etmeye başladığında matrix dünyasında, yani sanal gerçeklik ortamında fizik kurallarına da müdahale etmeye başlamıştır.
İzlemiş olduğumuz bu film aksiyon sahneleriyle birlikte bu konuyu çok güzel bir şekilde izleyiciye anlatmıştır. Ancak bir çok izleyici, buna ben de dahil, bu filmi yalnızca aksiyon filmi olarak izlemiştir. Bazı filmler birkaç defa daha izlendiğinde net bir şekilde anlaşılmaktadır. Matrix filmi de tekrar tekrar izlenmesi gereken filmler arasındadır.
Kısacası bu film yazının başında da belirttiğim gibi izleyiciye gerçekliği sorgulatmak için yapılmıştır.
Ayrıca filmle ilgili şunları da söylemek istiyorum; Matrix filmi için Wachowski kardeşler, Warner Bros firmasından 80 milyon doların üstünde bütçe talep etmişler ancak Warner Bros bunlara 10 milyon dolar vermiş. Wachowski kardeşler de büyük bir risk alarak bu parayı filmin yalnızca ilk 10 dakikasını çekmek için harcamışlar. Warner Bros bu ilk 10 dakikayı izledikten sonra projeyi beğenip talep ettikleri bütçenin tamamını karşılamıştır.
Bu yazıyı okuduktan sonra film serisini tekrar izlemenizi tavsiye ederim.
