Dünyanın son yıllarda ekonomik, siyasal, kültürel ve özellikle terörle ilgili yaşadığı sıkıntılara coğrafyamızı da yakından ilgilendiren Arap baharını da eklersek, insanların bilişim çağında birbirlerinden bu denli uzaklaşmasının nedenlerini anlayabiliriz belki de. Buna bir de pandemi süreci eklenince toplumsal sıkıntılar kendini yer yer göstermeye başladı, hatta belki de tarihin en büyük toplumsal değişimine zemin hazırladı. Tabi bunun olumlu ve olumsuz birçok sonucu olacak. Bunu da önümüzdeki yıllarda çok daha fazla hissedecek gibiyiz.
Günümüze dönersek insanların birbirlerine karşı tahammülsüz davranması en büyük sosyal sorunlardan biri olarak gözüküyor. Toplumsal tahammülsüzlük dayanışma duygusunu, sosyal bağlılığı derinden yaralamakta, yeni normlar oluşturmaktadır. Bu özellikle çocukluğunu yaşamakta olan bireylerin yıllar sonraki yaşamlarına nasıl bir etki gösterecek şimdilik kestirmek zor. Fakat şimdilerde bizim üzerimizde etkisini en derinden hissettirmekte. İnsanların her davranışında kötü bir şey aramak, işe gitmek istememek, evde telefona veya oyuna gömülmek, dizilere veya yarışmalara sanki hayatımızın değişmez bir parçasıymışçasına bağlanmak ve bunun sonucunda insanlarla aramıza mesafe koymak tahammülsüzlükten kaynaklanıyor sanırım.
Eskiden futbol müsabakalarını izlerken tuttuğumuz takımın nasıl oynadığına, aldığı sonuçlara ve puan durumuna odaklanır, rakip takımın sadece skorunu merak ederdik. Şimdilerde ise kendi takımımızı bırakıp rakip takımın maçında bilmem kaçıncı dakikada yapılan hakem hatalarını, yenerse nasıl şike yaptığını düşünüyor, elimizde hiçbir veri olmamasına rağmen çeşitli iftiralarla karalamalar yapıyoruz. Aslında bunun sadece futbolla ilgili olduğunu düşünmüyorum. Bu tahammülsüzlük seviyemizin ne kadar yükseldiğini gösteren örneklerden sadece biri. İnsan ilişkilerinde ne yaptığımızdan çok, rakibimizin veya sevmediğimiz insanların neler yaptığıyla ilgilenir olduk.
Toplumun nicelik olarak en küçük, fakat nitelik olarak en önemli yapı taşı olan ailelerin içinde de bu açık bir şekilde görülmekte. Yaşanan toplumsal tahammülsüzlüğün temellerini incelediğimizde, çocukların ergenlik dönemini saymazsak, okullarını bitirmelerinin ardından iş güç sahibi olamamaları, olsalar dahi istedikleri işlerde çalışamamaları geleceğe dair umutlarını yıkıyor, bu da olumsuz olarak aile içinde kendini gösteriyor. Eşler arasında ise kadının çalışıp para kazanarak ekonomik bağımsızlığını ilan etmesi, haklı olarak uyumsuz evliliği devam ettirmektense boşanmayı tercih etmesi, ailelerde çözülmeyi meydana getirmekte. TÜİK 2019 verilerini incelediğimizde boşanma olayları (2020 verileri henüz yayınlanmadı) pandemi o dönemde etkisini göstermediği halde 2018’e nazaran %8 artmış ve 155 bin 47 olduğunu görüyoruz. En önemli boşanma nedeni ise sorumsuz ve ilgisiz davranmanın gösterilmesi, bu durumun nasıl vahim bir hal aldığının kanıtıdır.
İletişim araçlarının bu kadar arttığı, bilgiye bu kadar rahat ulaşabildiğimiz bir dönemde bu kopuklukların ne kadar tezat oluşturduğunu düşününce insanın boşluğa düşmemesi ve geleceğe dair ümitlerinin yok olmaması işten bile değil. Eskiden teknolojiyi hayatımızı şekillendirmek ve günlük işlerimizde kolaylık sağlamak için kullanırken, şimdilerde aksine teknoloji bizi kullanıyor gibi gözükmekte. Neleri seveceğimizi, hangi programı izlememiz gerektiğini, hangi arabalara bineceğimizi bize medya aracılığı ile sunmakta. Subliminal olarak birçok veriyi ve fikri beynimize sokup, aksi düşüncelere ve araçlara karşı tahammül etmememiz sağlanıyor.
Durum tespiti adına bu tür düşünceler belki milyarlarca insanın aklına gelse de neye karşı ve nasıl hareket edileceğini bilmiyoruz. Umarım bizim adımıza bunları düşünenler, dünyanın nereye doğru gittiğini gören siyasiler ve akademisyenler vardır. Yoksa durum bir hayli vahim. Kalabalığın içinde yalnız kalmak istemiyoruz ve umarım kalmayız.
